AI kan analyseren en rapporteren, maar één ding kan het niet: menselijke zelfreflectie. Geen intenties, geen gevoelens, geen waarden. Juist dat maakt zelfreflectie en zelfevaluatie onmisbaar in besluitvorming, leiderschap en teamontwikkeling.
In deze blog verschuif ik de nadruk van reflectie naar zelfevaluatie, met een expliciete focus op het menselijke element: hoe beoordelen we prestaties op een manier die niet alleen accuraat, maar ook betekenisvol is?
Zelfevaluatie: veel meer dan cijfers
Veel mensen gebruiken zelfevaluatie vooral om doelen te meten: “Heb ik bereikt wat ik wilde?” Dat is slechts het begin. De echte kracht van zelfevaluatie ligt in het combineren van objectieve resultaten met subjectief inzicht: je eigen ervaring, keuzes, waarden en intenties.
Zelfevaluatie helpt om:
Pas wanneer het verhaal áchter de cijfers zichtbaar wordt, krijgt zelfevaluatie echte betekenis.
Zelfevaluatie is niet alleen nuttig voor individuen. Ook teams, besturen en raden – toezicht of medezeggenschap – profiteren enorm van gezamenlijke evaluatie.
Belangrijke aandachtspunten voor teams:
Regelmatige evaluatiemomenten helpen teams prestaties te begrijpen, patronen te herkennen en leerervaringen om te zetten in concrete acties. Het gaat niet alleen om wat er is gedaan, maar om hoe en waarom het zo is gegaan.
Praktische toepassing
Zelfevaluatie kan structureel worden ingebouwd. Centrale vragen zijn:
Wat ging goed? Wat kan beter? Welke keuzes en overtuigingen beïnvloedden mijn/ons resultaat? Hebben we onze gezamenlijke doelen gehaald? Hoe werkte samenwerking en besluitvorming? Welke patronen vragen om doorbreking
Zelfreflectie vormt het hart van goede zelfevaluatie. Zonder inzicht in eigen keuzes, aannames en gevoelens blijft evaluatie een lijst met feiten. Door reflectie in het evaluatieproces te verweven, krijgt zelfevaluatie diepgang en menselijkheid.
Vragen die helpen bij reflectie:
Zelfreflectie vóór en tijdens evaluatie maakt van zelfevaluatie een instrument voor begrip, groei en duurzame verbetering.
Tot slot: De menselijke factor blijft essentieel
Zelfevaluatie gaat niet alleen over wat er is bereikt, maar over wie je – als individu of team – bent en hoe je – ook weer als individu of team – handelt binnen dat proces. Governance, leiderschap en teamontwikkeling zijn diep menselijke processen: ze worden gestuurd door normen, waarden, overtuigingen en relaties.
Een goed uitgevoerde zelfevaluatie:
Zelfreflectie fungeert als het kompas dat richting geeft; zelfevaluatie is de kaart waarmee teams en organisaties de route naar verbetering kunnen bepalen. Door kompas en kaart te combineren, ontstaat een evaluatieproces met diepgang, legitimiteit en duurzame impact.
Samengevat.
Zelfevaluatie is niet slechts een meetinstrument. Het is een menselijk proces waarin prestaties, keuzes, waarden en intenties samenkomen. Zonder zelfreflectie als kompas blijft evaluatie stuurloos; met kompas én kaart wordt het een route naar duurzame professionele en collectieve ontwikkeling.
|
Aspect |
Zelfevaluatie |
Zelfreflectie |
|
Focus |
Resultaten en doelbereik |
Gedrag, gedachten, gevoelens |
|
Kernvraag |
“Heb ik mijn doelen bereikt?” |
“Waarom handelde ik zoals ik deed?” |
|
Proces |
Beschrijven wat goed/minder ging |
Onderzoeken van aannames, motivaties en gevoelens |
|
Doel |
Bepalen of bijsturing nodig is |
Leren van ervaringen, persoonlijke en professionele groei |