Master Ethiek First Class Honours

Redelijk weldenkend…? 

Mijn laatste blog dateert van een hele tijd geleden. Er daarin trok ik de conclusie dat ik mijn zelfbeeld – van redelijk weldenkend mens – wellicht moest bijstellen. Nu is het natuurlijk nooit ongezond om je eigen kunnen kritisch te beschouwen. En het is volgens mij helemaal weldenkend om jezelf niet al te serieus te nemen. Al is het alleen maar om met een zekere lichtheid en zelfspot het leven tegemoet te kunnen treden. En dit geldt misschien nog wel meer als je ethiek studeert.

Toch is er vandaag reden om eens stil te staan bij mijn denken. Het was Descartes die ooit zei: ik denk dus ik ben (cogito, ergo sum). Wat betekent denken? Hoe essentieel of zelfs existentieel is denken?

Voor Socrates was het essentieel. Het vormde zijn bestaansrecht. Het bevragen, proberen te doorgronden , en weer doorvragen, staat vandaag de dag nog steeds bekend als het Socratisch Gesprek. Het helpt om te onderzoeken wat we denken en waarom we dit denken. Socrates, maar ook Plato en Aristoteles, de klassieke filosofen op wiens schouders velen hebben gestaan, wakkerden zo bij mij de interesse in de filosofie aan.

Socrates met zijn manier van bevragen en onderzoeken, Aristoteles met zijn deugdenethiek. En Epicurus die bekend staat als de filosoof van het genot en vriendschap, als een hedonist… maar ook van het eenvoudige leven.

Wanneer genoeg te weinig is, is niets genoeg

Het feit dat ik zo weinig heb geschreven op mijn eigen blog, lag eenvoudigweg aan het feit dat ik filosofie ging studeren. Eerst een premaster aan de UVA. Fantastisch. In de collegezaal en bij werkgroepen zitten met super gemotiveerde studenten. Allemaal minimaal de helft, of zelfs een derde van mijn leeftijd. En in alles (intelligentie, bevlogenheid, e.d.) mijn meerderen behalve dus in leeftijd. Heb veel van ze én de docenten geleerd. Maar toen brak Covid uit en weg alle leuke ontmoetingen. Mijn master heb ik daarom (online) voortgezet in Dublin, aan DCU, Dublin City University.

Ook dit was sublieme ervaring. Ieren zijn sowieso aangename mensen die het levensgenot op een prettige manier in praktijk brengen. Docenten waren top, mede-studenten idem. Programma was zeer verrijkend. Toch vroeg regelmatig iemand of ik al niet genoeg gestudeerd had. Nee, het was te weinig, de honger naar meer bleef (zie hier mijn oneigenlijk gebruik van Epicurus uitspraak over genoeg…). Regelmatig sprak ik met mijn vader over de filosofielessen die hij – vreemd genoeg met zijn dementie – goed kon volgen. Hier herken je een oude gymnasiast. Alhoewel filosofie hem ook vaak deed refereren aan zijn moeder’s gerecht Filosoof (een stoofvlees potje). Het leverde o.m. aanknopingspunten op om over de dood te spreken. Vandaar Epicurus op zijn overlijdens annonce: ‘Als de dood er is, dan ben ik er niet. Als ik er ben, dan is de dood er niet’. Daar moesten we dan samen om lachen. Hij zou immers honderd worden, dacht hij zelf.

Hospitality, Organisatie-Antropologie en Ethiek

Vlak voor zijn overlijden moest ik mijn laatste essay schrijven. Zoals bij elk essay, vond ik het weer ingewikkeld en was onzeker of ik zou slagen. Tevens bezwoor ik nooit meer een nieuwe studie te gaan volgen. Als altijd was pa ervan overtuigd dat ik ’t wel zou halen. En dat er zich daarna weer een nieuwe studie zou aandienen. Nu het laatste gaat voorlopig niet gebeuren. Even geen nieuwe studie meer. Ik ga mijn volledig werpen op de kennis en ervaring opgedaan in mijn studies en werk: hospitality, organisatie-antropologie en ethiek.

Om te beginnen met de laatste twee, het descriptieve van de antropologie en het prescriptieve van de ethiek, ga ik aanwenden om organisaties te ondersteunen bij hun ESG beleid. Dit met een gastvrije blik en een filosofische houding. Wat betekent dat eigenlijk? Filosoferen is onderzoeken. Samen met anderen verdiepen in het hoe, wat en waarom van een bepaalde kwestie. Vrij denken en je afvragen of het klopt, hoe het zit, wat mogelijk is, en waar er mogelijke denkfouten zitten. Analytisch en kritisch denken.

Vanmiddag viel mijn diploma van mijn master ethiek in de bus. Waar ik mijn hele leven om tal van redenen (sport, werk, vriendschappen, feestjes, en ga zo maar door) met een zesje al tevreden was, wilde ik deze keer meer halen dan het minimale om te slagen. En dat is gelukt. First Class Honours. In goed Nederlands: cum laude :-).

Nu is genoeg niet meer te weinig, maar genoeg. Ik sluit dit verrijkende periode af met Epicurus: ‘Het mooiste van alles dat wijsheid ons biedt om het leven prachtig te maken, is zonder twijfel vriendschap’. Dat ben ik helemaal met hem eens. Tijd dus om weer veel te sporten, werken en ja ook feesten met vrienden! En in herinnering aan mijn vader die Filosoof als aards genot en denken zag.